سید کمیل باقر زاده

دکتر حسن روحانی در مراسم افتتاح نمایشگاه کتاب به مسأله ممیّزی پیش از انتشار کُتب حمله کرده و گفته اند:

«هیچکس در ممیزی بالاتر از وجدان افکار عمومی نیست؛ آنها می‌دانند به استقبال چه کتابی بروند و چه کتابی را در انزوا قرار دهند. صاحبان فرهنگ ما نیاز به ارشاد و گشت ارشاد ندارند!»

متأسفانه این جملات در تضاد کامل با احکام اسلام و دیدگاه فقهی امام راحل است.

طبق نظر فقهی امام خمینی(ره) جلوگیری از گمراهی جامعه از امور واجبه است. امام بر همین اساس، حتی فروختن کاغذ به کسی که مطالب گمراه کننده در آن کاغذها مینویسد را “حرام” میدانند، چه برسد به مجوّز نشر دادن به کتابهای ضد اسلام! بر مبنای نگاه فقهی امام، کسی که به کتاب گمراه کننده و فاسد مجوّز چاپ میدهد، زمینه را برای افساد جامعه فراهم میکند.

امام در کتاب “المکاسب المحرمة” میفرمایند: «إنّ دفع‏ إضلال‏ الناس من الأمور التي يهتمّ به الشارع الأقدس، فكيف يمكن القول بجواز بيع القرطاس ممّن يعلم أنّه يكتب فيه ضدّ الإسلام و ردّ القرآن الكريم.» یعنی: جلوگیری از گمراهی مردم، از اموری است که شارع مقدّس نسبت به آن بسیار اهتمام دارد. بنابر این چگونه میتوان فروش کاغذ به کسی که میخواهد در آن کاغذها مطالبی ضد اسلام بنویسد را جایز دانست؟! (المکاسب المحرّمة، ج1، ص201)

مرحوم آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی شاگرد برجسته مکتب فقهی و اخلاقی امام خمینی(ره) در توضیح این فتوای امام فرمودند: «یک وقت خیال نکنید فقط مسأله فروش کاغذ است؛ نه، اینجا امام کاغذ را به عنوان مثال مطرح کرده است. بلکه هر نوع زمینه سازی برای نشر کتب ضد اسلام حرام است؛ چه کاغذ بفروشی، چه جواز نشر بدهی، چه چاپ کنی، چه توزیع کنی، چه خرید و فروش کنی، همه و همه حرام است.» (سلوک عاشورایی، ج1، فصل هشتم)

بر اساس همین دیدگاه فقهی است که امام خمینی(ره) ممیّزی پیش از نشر را یک ضرورت غیرقابل انکار دانسته و میفرمایند:

«نوشته هايى كه میخواهد طبع بشود، يك چند نفرى كه میدانيد، يقين داريد كه آنها آدمهايى هستند كه مستقيم هستند، و در راه مسير ملت و كشور هستند و وابستگى به هيچ جا ندارند، آنها نوشته ها را مطالعه كنند، درست دقت كنند در آن، و بعد از اينكه دقت كردند در روزنامه يا در مجله نوشته بشود. اين طور نباشد كه يك وقت بنويسند و منتشر بشود، بعد بفهمند كه اين نوشته بر خلاف بوده است؛ اين يك چيزى است كه لازم است. بايد كتابهايى كه نوشته میشود، و همين طور چيزهايى كه منتشر میشود، اينها بايد درست توجه بشود. و افراد مطّلع، مدبِّر و كسانى كه از مكتبها اطلاع دارند و مسير آنها را میدانند، اينها توجه بكنند، و كتابها را مطالعه كنند قبل از انتشار. اين، هم صلاح خود شماست و هم صلاح ملت است.» (صحیفه امام، ج13، ص474)

آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی در تبیین این مسأله میفرمودند:

«آزادی بیان به طورِ مطلق را هیچ عاقلی نمیپذیرد؛ در یک جامعه اسلامی چه کسی باید آزادی را تحدید کند؟ اسلام باید تحدید کند. تشخیصش با کیست؟ با کارشناس اسلامی. دیدگاه اسلام این است. حالا تو میگویی اسلام زور گفته است؟! من از شما سؤال می‌کنم: اگر در جامعه ای که بُعد جسمانی مطرح است بگویند “برای حفظ سلامتی مردم، پخش هروئین ممنوع است” آیا این زورگویی است؟! چطور اینجا نمیگویی که این زورگویی است؟!»

حرف آقای رئیس جمهور به همان میزان غیرمنطقی است که بگوییم:

هیچ چیز در جلوگیری از آلودگی جامعه به مواد مخدّر بالاتر از وجدان افکار عمومی نیست؛ مردم خودشان می‌دانند به استقبال مواد مخدّر بروند یا آن را در انزوا قرار دهند. جامعه ما نیاز به پلیس مبارزه با مواد مخدّر ندارد!! لذا همانطور که وظیفه دولت جلوگیری از پخش مواد مخدر و مبارزه با اشاعه مواد غذایی فاسدی است که جسم افراد جامعه را بیمار میکند، عدم صدور مجوّز نشر کتابهای گمراه کننده و مقابله با انتشار مطالبی که روح افراد جامعه را بیمار میکند هم وظیفه ای است که دولت نمیتواند از زیر آن شانه خالی کند.

آقای رئیس جمهور، فراموش نفرمایید که جنابعالی “روحانی” و ملبّس به لباس دین هستید. زیبنده ی شما نیست که برای خوشآمد و سوت و کف چند روشنفکر غربزده، ژست روشنفکری بگیرید و به حکم فقهی اسلام و فتوای صریح امام پشت پا بزنید. آقای “روحانی” روشنفکربازی بس است! لطفاً به مسائل اصلی کشور بپردازید.